چگونه از قرمز شدن چشمان نوزاد پیشگیری کنیم؟

ورم ملتحمه چشم (Conjunctivitis) که بیشتر با عنوان "سرخ چشمی" (pinkeye) شناخته می شود عبارتست از التهاب ملتحمه، یعنی غشای شفافی که قسمت سفید چشم و سطح درونی پلک ها را می پوشاند.
سرخ چشمی ممکن است خطرناک به نظر برسد، زیرا چشم ها را به شدت قرمز می کند و به سرعت گسترش می یابد. ولی این مشکل، وضعیتی شایع است و معمولاً آسیب بلندمدتی به چشم یا بینایی فرد نمی رساند.
با این حال، اگر کودکی نشانه های سرخ چشمی را داشته باشد، باید حتماً پزشک او را معاینه کند. بعضی از انواع آن خود به خود درمان می شوند و بعضی دیگر از انواع آن به دارو نیاز دارند.

علل این بیماری کدامند؟
وضعیت سرخ چشمی ممکن است در اثر باکتری ها و ویروس های مسئول عفونت ها (از جمله عفونت گوش، عفونت سینوس ها و گلو درد) و سرماخوردگی و حتی باکتری هایی که منجر به بیماری های آمیزشی از جمله کلامیدیا و سوزاک می شوند، پیش آید.
آلرژی ها نیز ممکن است علت سرخ چشمی باشند. این موارد بیشتر در میان کودکانی پیش می آیند که آلرژی های دیگری همچون تب یونجه دارند. مواردی همچون علف ها، گرده های رگ وید، کرک های حیوانات و گرد و غبار می توانند موجب ورم ملتحمه آلرژیک شوند.
گاهی ماده ای در محیط مانند مواد شیمیایی (کلرین، صابون و غیره) یا آلاینده های هوا (دودها و گازها) اطراف می تواند چشم ها را اذیت کند و موجب سرخ چشمی شود.

سرخ چشمی در میان نوزادان
نوازدان نسبت به وضعیت سرخ چشمی بسیار آسیب پذیر هستند و اگر درمان نشوند، مشکلات پیچیده تری برایشان پیش می آید. اگر نوزاد از مادری با بیماری آمیزشی یا عفونت آمیزشی متولد شود، هنگام زایمان، باکتری یا ویروس از راه مجرای تولد وارد چشم نوزاد می شود و موجب سرخ چشمی می شود. برای پیشگیری از این وضعیت، پزشکان معمولاً بلافاصله بعد از تولد نوزاد، در چشم او قطره آنتی بیوتیک می ریزند یا پماد می زنند. گاهی این اقدام احتیاطی موجب ورم ملتحمه شیمیایی خفیف می شود که به خودی خود از بین می رود.

نشانه ها
انواع مختلف سرخ چشمی نشانه های متفاوتی دارند و این نشانه ها از کودکی به کودک دیگر فرق دارند. یکی از شایع ترین نشانه ها، ناراحتی چشم است. ممکن است کودک حس کند که در چشمش خاک یا شن رفته است. داخل پلک و چشم بسیاری از کودکان قرمز می شود و به همین دلیل است که به ورم ملتحمه چشم، سرخ چشمی می گویند. سرخ چشمی موجب می شود که چشم ترشحاتی داشته باشد و وقتی کودک صبح هنگام از خواب بیدار می شود، پلک هایش به هم می چسبد. در بعضی از کودکان پلک ها ورم می کنند و یا نسبت به نور حساس می شوند. در مورد ورم ملتحمه آلرژیک، خارش و ریزش اشک هم از نشانه های شایع است.

سرایت
مواردی از این وضعیت که در اثر باکتری یا ویروس ایجاد شده اند، واگیردار هستند و مواردی که ناشی از آلرژی یا آلاینده های زیست محیطی هستند، واگیردار نیستند. کودک در اثر تماس با فردی که این عفونت را دارد یا جسمی که فرد آلوده آن را لمس کرده مانند دستمال، آلوده می شود. در تابستان، سرخ چشمی از طریق آب آلوده استخر یا استفاده مشترک از حوله آلوده منتقل می شود. همچنین از طریق سرفه یا عطسه فرد آلوده نیز منتقل می شود.
پزشکان معمولاً توصیه می کنند که کودکان آلوده به ورم ملتحمه واگیردار به مدرسه، مهد کودک یا اردوی تابستانی نروند تا مشکل آنها رفع شود. همچنین کودکی که فقط یک چشمش آلوده شده با مالش دادن چشم آلوده و سپس تماس با چشم غیرآلوده، عفونت را منتقل می کند.

پیشگیری از سرخ چشمی
برای پیشگیری از سرخ چشمی ناشی از عفونت، به کودکان یاد بدهید که دائماً دست هایشان را با آب ولرم و صابون بشویند. همچنین آنها نباید از قطره چشمی، دستمال، لوازم آرایش چشم، حوله یا روبالشی استفاده مشترک نمایند. پس از تماس با چشم کودک آلوده دست هایتان را بشویید و اشیایی مانند گاز یا پنبه آلوده را پس از استفاده دور بریزید. حوله و دستمال کودک آلوده را جدا از پوشاک اعضای خانواده با آب داغ بشویید.
اگر می دانید که کودک شما مستعد ورم ملتحمه آلرژیک است، در روزهایی که گرده افشانی زیاد است، درها و پنجره ها را ببندید و دائماً گردگیری و جارو کنید تا عوامل آلرژی زا را در منزل به حداقل برسانید.

درمان
سرخ چشمی ناشی از ویروس معمولاً خودش بدون درمان دارویی از بین می رود. اگر پزشکی مشکوک باشد که آیا سرخ چشمی ناشی از عفونت باکتریایی است، ممکن است قطره چشمی یا پماد آنتی بیوتیک تجویز کند. گاهی ریختن قطره چشمی در چشم کودک خودش مشکل زا است، زیرا بیشتر بچه ها اجازه این کار را نمی دهند، بنابراین بهتر است قطره را در گوشه داخلی چشم بسته کودک بریزید تا بدین ترتیب وقتی چشمانش را باز می کند، قطره در چشمش جاری شود. اگر همچنان در ریختن قطره به چشم کودک مشکل دارید، از پزشک بخواهید که پماد آنتی بیوتیک تجویز کند و یک لایه نازک از پماد را بین پلک های کودک بزنید تا خودش آب شود و وارد چشم شود.

اگر کودک تان ورم ملتحمه آلرژیک داشته باشد، پزشک داروی ضدآلرژی به شکل قرص، شربت یا قطره چشمی تجویز می کند. کمپرس سرد یا گرم و استامینوفن یا ایبوپروفن به کودک کمک می کند که حس بهتری داشته باشد. می توانید گوشه های چشم عفونی را با دقت با آب ولرم و گاز استریل یا پنبه تمیز کنید. اگر کودک شما لنز طبی می زند و این عفونت را دارد، پزشک یا چشم پزشک توصیه می کند تا وقتی که عفونت از بین برود، کودک لنز نزند. برای زدن مجدد لنز باید آن را عفونت زدایی نمود و سپس از آن استفاده کرد.

چه زمانی کودک را نزد پزشک ببریم
اگر فکر می کنید که کودک تان سرخ چشمی دارد، حتماً باید با پزشک تماس بگیرید یا نزد پزشک بروید و دلیل عفونت را کشف کنید و آن را درمان کنید. ممکن است مشکلات چشمی دیگری باشند که نشانه های آنها به ورم ملتحمه شباهت داشته باشد، بنابراین کودکی که از درد شدید، تغییر در بینایی، ورم دور چشم یا حساسیت به نور شکایت دارد، باید معاینه شود. اگر سرخ چشمی تا دو سه روز بعد از درمان از بین نرفت یا یک هفته گذشت و درمان نشد، باید نزد پزشک بروید.
اگر کودک تان سرخ چشمی دارد و چشمانش ورم کرده، قرمز شده یا پلک ها و دور چشمانش نرم شده اند و کودک تب دارد، باید او را برای معاینه نزد پزشک ببرید. این نشانه ها بدان معنا هستند که عفونت از ملتحمه چشم فراتر رفته و باید درمان های دیگری روی او انجام شود.