صبحانه رمز سلامتی کودکان
صبحانه معمولاً پس از ۱۲ ـ ۸ ساعت استراحت معده صرف میشود و چون از آخرین وعده غذایی، میزان قند خون به حداقل رسیده است،
صبحانه معمولاً پس از ۱۲ ـ ۸ ساعت استراحت معده صرف میشود و چون از آخرین وعده غذایی، میزان قند خون به حداقل رسیده است، بدن برای تأمین انرژی سلولی به قند خون احتیاج دارد. صرف صبحانه کالری مناسب برای رژیم غذایی شما را تأمین میکند و در حقیقت باعث میشود که بدن شما، کالری کمتری را از وعده غذایی بعد طلب کند.
تغذیه صحیح و متعادل، نه تنها پدیده رشد را میسر میسازد و به تندرستی و طول عمر میانجامد بلکه با تأثیر بر روی اعصاب و روان، سبب رشد فکری و نمو نیروهای روانی نیز میگردد. تأثیر مستقیم تغذیه بر تندرستی انسان از دیرباز شناخته شده است. آنهایی که تغذیه صحیح داشتهاند از زندگی سالمتر و طولانیتری برخوردار بودهاند.
همان طور که انتخاب غذای سالم برای داشتن یک زندگی سالم اجتنابناپذیر است، تنظیم وعدهها و میانوعدههای غذایی نیز اهمیت زیادی دارد که در این میان صبحانه مهمترین وعده غذایی در روز است، چرا که سبب تجدید قوای بدن در اول صبح میگردد.
صبحانه در حقیقت ۲۰% از انرژی بدن را تأمین میکند. البته گاهی افراد، صبحانه را برای جلوگیری از عقب نماندن از کارهای روزمره و برخی نیز به خاطر کاهش وزن حذف میکنند در حالی که مشخص شده است این افراد احتمالاً چاقتر میشوند چرا که برای جبران کمبود انرژی در طول روز، تنقلات بیشتری مصرف میکنند.
نخوردن صبحانه نیرو و توانایی انجام فعالیتهای فیزیکی و مغزی بدن را در ساعات میانی روز به شدت کاهش میدهد. بنابراین افرادی که صبحانه را حذف میکنند کمتر از کسانی که صبحانه میخورند به سلامتی خود اهمیت میدهند و در حقیقت کسانی که صبحانه میخورند در مجموع زندگی سالمتری دارند.
اهمیت خوردن صبحانه
خوردن صبحانه اولین توصیه برای افزایش کارآیی مغز است. بررسیها نشان میدهد که تغذیه در قدرت یادگیری بخصوص در کودکان مؤثر است. به طوری که نخوردن صبحانه میتواند موجب کاهش میزان یادگیری آنان شود.
تمرکز حواس و میزان یادگیری در افرادی که صبحانه نمیخورند، به دلیل پایین افتادن قند خون مختل میشود. در شرایط ناشتایی کوتاهمدت طبیعی، گلوکز خون در سطحی ثابت نگه داشته میشود که بر عملکرد مغز لطمه وارد نشود و اگر مدت زمان ناشتایی طولانیتر باشد، نگهداری قند خون در سطحی که مغز قادر به فعالیت طبیعی خود باشد دشوارتر شده و در نتیجه یادگیری و تمرکز حواس مختل میشود.
نخوردن صبحانه در صورتی که ادامه پیدا کند و تبدیل به عادت شود، علاوه بر کاهش یادگیری باعث کمبود دریافت مواد مغذی روزانه فرد میشود که البته این کمبود در وعدههای دیگر جایگزین نمیگردد.
نخوردن صبحانه باعث کمبود انرژی، پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر و آهن در بدن میشود.
خوردن صبحانه میتواند به تثبیت میزان قند خون که اشتها و انرژی را تنظیم میکند یاری رساند. کودکانی که صبحانه میخورند در طول روز کمتر گرسنه میشوند و بنابراین از زیادهروی در خوردن پرهیز خواهند کرد.
مصرف صبحانه سبب رسیدن مواد مغذی و انرژی به بدن میشود و افرادی که صبحانه مصرف میکنند، انرژی بیشتری دارند.
البته اگر خوردن صبحانه تأکید داریم منظور صبحانه سالم است چرا که بعضی از بچهها عادت دارند روزشان را با خوردن بیسکویت و شکلات شروع کنند که اصلاً صبحانه سالمی به حساب نمیآید.
تأثیر صبحانه بر کودکان
مطالعات نشان میدهد خوردن صبحانه به کودکان کمک میکند آمادگی ذهنی بهتری برای رفتن به مدرسه و حضور در کلاس درس داشته باشند اما گاه کودکان از مصرف صبحانه کامل صرف نظر میکنند تا هر چه سریعتر به مدرسه برسند، این دسته از بچهها ممکن است که مدت طولانی را بدون غذا بگذرانند که نتیجه آن کمبود تمرکز در طی صبح و احساس خستگی و سردرد است. این عمل خود، به مصرف قطعات شکلات، بیسکویت و چیپس منجر میشود. بررسیها نشان میدهند که وقتی کودکان بدون صرف صبحانه به مدرسه میروند، کمتوجه، زودرنج و بیحالتر هستند. ترک خانه بدون خوردن صبحانه به از دست رفتن قوای تمرکز در ساعات پایانی صبح و به از دست دادن انرژی برای فعالیتها و احساس زودرنجی در آنها میانجامد.
کودکانی که عادت به خوردن صبحانه ندارند، با گذشت چند ساعت از روز میزان قند خونشان کاهش یافته و از نظر عضلانی نیز زودتر احساس خستگی میکنند. چنین دانشآموزانی نمیتوانند به خوبی روی مطالب تمرکز کنند و چنانچه به بازی بپردازند، کارآیی مناسبی نخواهند داشت. اگر والدین در صدد ترک این عادت نباشند فرزندانشان در بزرگسالی نیز میل به خوردن صبحانه نخواهند داشت.
چه غذاهایی برای صبحانه مناسب است؟
صبحانه حتما شامل شیر، پنیر، کره و مربا نیست بلکه میوهها و آب میوههای طبیعی و تازه و غذاهایی مانند فرنی، شیربرنج، حلیم و عدسی که از ارزش غذایی بالایی برخوردارند نیز میتوانند به عنوان یک صبحانه سالم و قوی تلقی شوند.
همچنین غذاهایی مانند نان و پنیر و گردو، نان و تخممرغ، نان و کره و مربا به همراه یک لیوان شیر یک صبحانه مغذی و سالم به شمار میرود.
صبحانه در کشورهای مختلف
در نقاط مختلف دنیا از مواد غذایی متفاتی برای تهیه صبحانه استفاده میکنند. نان در همه جای دنیا جزو جداییناپذیر میز صبحانه میباشد. معمولاً انواع نان به همراه پنیر، تخممرغ، کره و مربا، حبوبات، انواع میوه و آب میوه به عنوان صبحانه مصرف میشود.
در انگلستان، گوجهفرنگی، قارچ، ماهی و پودینگ به لیست غذاهای صبحانه افزوده میشود.
در چین مردم معمولاً از برنج پخته استفاده میکنند.
در ایران، صبحانه سنتی معمولاً شامل نان و پنیر و چای شیرین است.
در کشور کره، وعده صبحانه با وعدههای دیگر هیچ تفاوتی در مواد استفاده شده ندارد.
حال با توجه به اهمیت صبحانه و تأثیر آن بر کودکان ذکر برخی نکات در خصوص عادت دادن کودکان به خوردن صبحانه ضروری به نظر میرسد:
۱ـ سعی کنید کودک را صبحها کمی زودتر بیدار کنید تا وقت کافی برای خوردن صبحانه داشته باشد.
۲ـ اگر کودک صبحها احساس گرسنگی نمیکند با مقدار کم صبحانه، یک لقمه کوچک یا یک لیوان آب میوه شروع کنید.
۳ـ اگر کودک به خوردن صبحانههای سنتی مانند پنیر علاقه ندارد سعی کنید برایش خامه و یا مربایی را که دوست دارد تهیه کنید. خوردن ماست، میوه، شیر، کیکهای خانگی هم از مواردی است که اگر امتحان کنید نتیجهبخش خواهد بود.
۴ـ سعی کنید صبحانه را همراه کودک آماده کنید چرا که در این صورت این کار برای او به یک ماجرای بامزه تبدیل میشود، به این ترتیب کودکان عادت غذایی صحیحی را کسب میکنند.
۵ـ با کمی حوصله و سلیقه میز صبحانه را متنوعتر بچینید.
۶ـ از روزهای تعطیل هم غافل نشوید و همه با هم سر میز صبحانه بنشینید و به صبحانه هم مثل وعدههای غذایی دیگر برای دور هم جمع شدن اهمیت دهید.
و در پایان یادآور میشویم که:
۱ـ صبحانه فقط به کره و پنیر محدود نمیشود. اگر کمی خلاق باشید میتوانید با امکانات موجود، بهترین میز صبحانه را بچینید.
۲ـ نخوردن صبحانه نه تنها موجب کاهش وزن نمیشود بلکه کنترل رژیم غذایی را سختتر نیز میکند.
۳ـ با نخوردن صبحانه مواد معدنی لازم به بدن نمیرسد که این مهم را نمیتوان با وعده غذایی بعد جبران کرد.
۴ـ نخوردن صبحانه باعث میشود که بدن شما سعی کند مواد غذایی لازم را از وعده غذایی بعد تأمین و ذخیره سازد که خود موجب چاقی میشود.